گوشی پزشکی احتمالا گران‌ترین ابزاری است که دانشجوی پزشکی در دوران تحصیل خود تهیه می‌کند. بسیاری از دانشجویان و حتی پزشکان با اصول اولیه محافظت و نگهداری از گوشی پزشکی آشنا نیستند و به همین دلیل مجبورند سالانه هزینه‌های زیادی را صرف تعویض دیافراگم یا لوله گوشی پزشکی خود کنند.
مثلا یکی از مشتریانمان که گوشی الکترونیک ۸ میلیون تومانی خریداری کرده بود پس از سه ماه پیام داد و از خوردگی بخشی از دیافراگم گوشی خود خبر داده بود؛ در حالی که این فرد می‌توانست با تمیز کردن دیافراگم بعد از هر معاینه بیمار از آن جلوگیری کند. یا مثلاً یکی دیگر از مشتریان روی لوله گوشی‌اش اثر جوهر خودکار افتاده بود و نمی‌توانست آن را پاک کند که در نهایت روی لوله گوشی خود سلفون کشید تا از آن محافظت کند و لکه جوهر هم دیده نشود! در حالی که لکه جوهر به راحتی قابل پاک شدن است. در این مقاله با اصول کلی محافظت و نگهداری از گوشی پزشکی آشنا می‌شوید.
مهمترین و بهترین راه محافظت از گوشی پزشکی در برابر آسیب‌های فیزیکی و حفظ انعطاف‌پذیری لوله آن، استفاده از کیف گوشی پزشکی است. استفاده از کیف تا ۹۰ درصد احتمال آسیب به گوشی شما را کاهش می‌دهد.
نظافت گوشی پزشکی
گوشی پزشکی احتمالا آلوده‌ترین ابزار هر پزشک باشد! تماس مستقیم دیافراگم گوشی با بدن بیمار احتمال انتقال میکروب‌ها از بیمار به پزشک یا سایر بیماران را افزایش می‌دهد. بنابراین تمیز کردن گوشی پزشکی در فواصل معاینه بیماران ضروری است. تمیز کردن گوشی پزشکی نه از جهت انتقال بیماری که برای حفظ سلامت خود ابزار هم اهمیت دارد؛ زیرا چربی پوست بیماران در دراز مدت به گوشی پزشکی آسیب وارد می‌کند.
برای تمیز کردن گوشی پزشکی به چه لوازمی نیاز است؟
۱) محلول کلرهگزیدین یا ایزوپروپیل ۷۰٪
۲) محلول آب و صابون
۳) حوله پارچه‌‌ای یا کاغذی
۴) پارچه کتان
تمیز کردن لوله استتوسکوپ
از آنجا که لوله بسیاری از گوشی‌های پزشکی از PVC ساخته شده، معمولا در مواجهه با چربی پوست انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهد. از طرف دیگر انداختن گوشی پزشکی روی گردن (در تماس با پوست) به مرور زمان لوله گوشی را سفت می‌کند. نظافت و مراقبت مداوم از لوله گوشی پزشکی، عمر گوشی را افزایش می‌دهد. برای نظافت لوله گوشی پزشکی بدون آسیب زدن به آن از محصول آب و صابون ولرم استفاده کنید. استفاده از محلول ایزوپروپیل برای نظافت لوله گوشی به مرور زمان به لوله آسیب می‌رساند.
دستورالعمل نظافت لوله گوشی پزشکی:
- یک ظرف محلول آب و صابون ولرم و حوله/دستمال کاغذی آماده کنید.
- حوله/دستمال را در محلول آب و صابون غوطه‌ور کنید.
- لوله گوشی را بطور کامل با حوله/دستمال تمیز کنید.
- از حوله/دستمال دیگری برای خشک کردن لوله استفاده کنید.
تمیز کردن قطعه سینه ای (Chestpiece) گوشی پزشکی
قطعه سینه ای گوشی پزشکی (بل و دیافراگم) یکی از قسمت‌هایی است که مستقیماً با بدن بیمار تماس دارد بنابراین باید با دقت تمیز شود.
دستورالعمل نظافت Chestpiece گوشی پزشکی
- یک دستمال کتان را در محلول کلرهگزیدین یا ایزوپروپیل ۷۰٪ غوطه ور کنید. (میتوانید از پدهای الکلی هم برای نظافت استفاده کنید)
- با دقت مجموعه دیافراگم و بل و قسمت فلزی اطراف را نظافت کنید.
- قبل از خشک کردن Chestpiece به مدت ۱۰ ثانیه صبر کنید.
- برای نظافت بخش‌هایی که به راحتی قابل دسترس نیستند، یک اسفنج را در محلول غوطه‌ور کنید و با حرکات چرخشی آن قسمت‌ها را نظافت کنید.
تمیز کردن هدست گوشی پزشکی
از محلول کلرهگزیدین یا پد الکلی برای نظافت هدست (قسمت فلزی لوله) استفاده کنید. پارچه را در جهت بالا و پایین بر روی هدست بکشید. بعد از نظافت هدست را خشک کنید.
تمیز کردن سری گوشی پزشکی (eartips)
سری گوشی یکی دیگر از بخش‌هایی است که به علت تماس با جرم گوش به راحتی کثیف می‌شود.
دستورالعمل نظافت سری گوشی
- یک پارچه کتان را داخل محلول کلرهگزیدین یا الکل غوطه ور کنید.
- سری های گوشی را با حرکات پیچشی تمیز کنید.
- میتوانید سری‌ها را کامل جدا کنید و بخش‌های داخلی آن را با یک گوش پاک کن تمیز کنید.
۸ روش برای مراقبت حرفه‌ای از گوشی پزشکی
نظافت و مراقبت صحیح از گوشی پزشکی قدرت سمع و کیفیت دستگاه آن را تا مدت زیادی حفظ می‌کند.
۱) جلوگیری از خراش و خط افتادن روی استتوسکوپ
وقتی استتوسکوپ را تمیز می‌کنید، از پارچه‌های خشک و خشن استفاده نکنید زیرا باعث ایجاد خراش و آسیب به استتوسکوپ می‌شود.
ضمنا وقتی گوشی پزشکی خود را خریداری می‌کنید، جعبه گوشی آن را دور نیندازید. در صورت عدم استفاده از کیف گوشی پزشکی میتوانید برای نگهداری گوشی از جعبه گوشی استفاده کنید. اگر جعبه گوشی را دور انداخته‌اید، میتوانید از کوله پشتی یا جعبه‌ای که بدون استفاده مانده برای محافظت از استتوسکوپ استفاده کنید.
۲) استفاده از کاورهای استتوسکوپ
اگر میخواهید گوشی پزشکی خود را از هر گونه لکه، خراش و عوامل عفونی محافظت کنید میتوانید از کاورهای یک‌بار مصرف استتوسکوپ استفاده کنید. این کاورها برای معاینه یک بیمار استفاده شده، اطراف دیافراگم و بل را می‌پوشاند و پس از معاینه دور انداخته می‌شود. این کاور ها از پلاستیک بسیار نازک و ظریفی طراحی شده که در سمع نویز ایجاد نمی‌کند؛ بنابراین هیچگونه نگرانی از کاهش کیفیت سمع هنگام استفاده از آنها وجود ندارد.
کاور استتوسکوپ در طرحهای مختلف طراحی شده و برای محافظت از دیافراگم، بل و لوله گوشی استفاده می‌شود.
۳) استتوسکوپ خود را بطور کامل ضد عفونی کنید
ضد عفونی کردن استتوسکوپ بین معاینه بیماران به شدت توصیه می‌شود. استتوسکوپ خود را با محلول کلرهگزیدین ضد عفونی کنید؛ مطالعات نشان داده که این محلول بیشترین اثر ضدعفونی کنندگی را برای ابزارهای پزشکی دارد و هر گونه عفونت‌های ویروسی، باکتریایی و قارچی را از بین می‌برد.
اگر به محلول کلرهگزیدین دسترسی ندارید، از محلول ایزوپروپیل ۷۰٪ استفاده کنید.
هرگز از مایع دستشویی برای نظافت گوشی پزشکی استفاده نکنید زیرا افزودنی‌های موجود در آن به استتوسکوپ شما آسیب وارد می‌کند. برای تمیز کردن لوله صرفا از محلول آب و صابون استفاده کنید.
۴) پاک کردن اثر جوهر خودکار از استتوسکوپ
برای پاک کردن اثر جوهر خودکار از استتوسکوپ، از محلول هیدروژن پراکسید و پد کتان استفاده کنید و لکه را پاک کنید. اگر به این محلول دسترسی ندارید، از یک محلول ضد عفونی کننده مثل کلرهگزیدین برای پاک کردن اثر جوهر استفاده کنید.
۵) هرگز استتوسکوپ خود را در هیچ مایعی غوطه‌ور نکنید
هرگز برای استرلیزه کردن استتوسکوپ آن را در هیچ مایعی غوطه‌ور نکنید؛ زیرا شدیداً به استتوسکوپ آسیب وارد می‌کند.
۶) از استتوسکوپ خود در برابر عوامل آسیب‌رسان محافظت کنید
برای افزایش طول عمر گوشی پزشکی خود، آن را از دمای بسیار بالا و پایین، روغن ها و حلال‌ها به دور نگه دارید.
۷) همیشه قبل و بعد از استفاده از استتوسکوپ آن را تمیز کنید
از سری‌های گوشی (eartips) شروع کنید، به سمت لوله‌ها ادامه دهید و در نهایت دیافراگم و بل را کاملا تمیز کنید. دیافراگم را خارج کنید و آن را کاملا تمیز کنید تا گرد و غبار یا پرز روی آن باقی نماند. در نهایت قبل از وصل کردن مجدد قطعات به گوشی پزشکی آنها را خشک کنید.
۸) یک لباس یقه‌دار بپوشید
بسیاری از پزشکان گوشی پزشکی خود را دور گردن خود می‌اندازند که باعث تماس لوله گوشی با لیپید‌های سطح پوست می‌شود. از آنجایی که در بسیاری از استتوسکوپ‌ها از PVC برای ساخت لوله استفاده شده، تماس طولانی مدت لوله با پوست می‌تواند به سلامت لوله آسیب جدی وارد کند و طول عمر آن را کاهش دهد.
توصیه می‌شود هنگام کار در کلینیک از روپوش یا لباس یقه‌دار استفاده کنید تا گوشی پزشکی را به جای گردن، دور یقه خود آویزان کنید.